متوسطه دوم و درس های ناگفته!
|
||
فقط از فهمیدن توست که می ترسند |
نقشه ی آتش سوزی ها در جنگل ها و مراتع جهان در این روزها
آتش سوزی در جنگل های ارسباران در آذربایجان شرقی از روز 30
امرداد شروع شده و از قرار اطلاع هنوز به طور کامل مهار نشده
است. حمید قاسمی مدیرکل حفاظت محیط زیست استان آذربایجان
شرقی می گوید: اراضی خسارت دیده ی منطقه ارسباران در این
آتش سوزی بیش از 600 هکتار است.
جنگل های ارسباران بیش از %13 پوشش گیاهی کل کشور ما را
تشکیل می دهد و به دلیل وجود گونه های مختلف گیاهی و جانوری،
نام «نگین تنوع زیستی ایران» را بر خود دارد.
در همسایگی ما، ترکیه هم چند روزی است با آتشسوزی در
جنگل های استان ازمیر در غرب این کشور دست و پنجه نرم می کند.
آتش سوزی جنگل های آمازون این روزها بخشی از خبرهای داغ
رسانه ها را به خود اختصاص داده است. داغ تر از این خبرها متأسفانه
شعله های آتش است که درخت ها را همچون ساقه های علف بر
زمین می اندازد. از ابتدای سال جاری میلادی (11 دیماه) تاکنون
76,000 مورد آتش سوزی فقط در بخش برزیلی جنگل های آمازون
گزارش شده است که نسبت به زمان مشابه در سال گذشته %84
افزایش یافته است.
60% جنگل های آمازون در کشور برزیل واقع شده است و بقیه ی
آن در کشورهای بولیوی، کلمبیا، اکوادرو، گویان، پرو، سورینام و ونزوئلا،
دامن گسترده که شوربختانه آنها نیز جای جای در شعله های آتش
می سوزند.
جنگل بارانی آمازون وسیع ترین جنگل های بارانی جهان است که
تنها 3 میلیون و سیصد هزار کیلومترمربع آن در برزیل قرار دارد.بیش از 4
هزار گونه درخت در این جنگل وجود دارد و 500 نوع پرنده بر روی شاخ
و برگ آنها نغمه خوانی می کنند و از دانه ها و میوه های آنها روزی
می خورند. علاوه بر پرندگان، میمون های کوچک و بزرک، مارهای بوآ
و حیوانات شکارچی و مورچه ها و جانوران جورا جور در این جنگل ها
زندگی می کنند.
هر ساله با طغیان رود آمازون، ناحیه ی وسیعی از جنگل به زیر آب
می رود و عظیم ترین حوضچه های آب را تشکیل می دهد که مأمن
هزاران قطعه ماهی آب های شیرین می شود.
جنگل های بارانی علاوه بر ناحیه ی آمریکای مرکزی و جنوبی، در
امتداد خط استوا در آفریقا و مجمع الجزایر اندونزی و اطراف آن نیز
پهنه ی گسترده ای را تشکیل داده است.
اما فقط آمازون نیست که این روزها در آتش می سوزد. در تصاویر
ماهواره ای منتشر شده از سوی ناسا، آتش سوزی ها در مناطق
جنگلی و مراتع کره ی زمین در روزهای اخیر به صورت نقاط قرمز رنگ
مشخص شده است. همان طور که دیده می شود بخش های وسیعی
از مرکز و شرق آفریقا و نیز شمال غرب ایران (جنگل ارسباران) نیز در
بیداد شعله ها، بی صدا فریاد می زنند!
اگزوز ماشین ها سه وظیفه داشت: یکی خارج کردن گازهای
خروجی از موتور ماشین که از سوختن بنزین یا گازوییل ایجاد شده،
یکی جلوگیری از انتقال حرارت این گازها به بدنه و اتاق خودرو، و
سومی گرفتن صدای خروج این گازها.
حدود پنجاه سال پیش که وسیله ای به نام کاتالیست یا مُبدّل
ساخته شد و روی اگزوز خودروها سوار شد، وظیفه ی چهارمی
هم به اگزوز اضافه شد و آن تبدیل گازهای پرخطر خروجی از موتور
به گازهای بی خطر بود.
اما کاتالیست چیست و چگونه این کار را می کند؟
کاتالیست، شبکه ای است فلزی یا سرامیکی که روی آن را با
فلزات پلاتین، پالادیوم و رودیوم پوشش داده اند. وقتی که گازهای
ناشی از سوخت خودرو با این فلزات تماس می گیرند، تبدیل به
بخار آب، نیتروژن و دی اکسید کربن می شوند.
بعدا" یک حسگر اکسیژن به کاتالیست اضافه شد که نسبت
مناسب سوخت و هوا را در موتور ماشین تأمین می کند و به این
ترتیب سوخت بهتر و کاملتر می سوزد، به این ترتیب هم سوخت
کمتری مصرف می شود و هم با بهتر سوختن آن، آلودگی کمتری
ایجاد می شود.
شمـا خواننـده ی گـرامـی اگر از خودروی شـخصـی استفـاده
می کنید، برای حفظ سلامت اعضای جامعه مخصوصا" کودکان و
کهنسالان از سلامت کاتالیست خودروی خود اطمینان حاصل کنید.
قالی پازیریک دارای ردیفی از گوزن های زرد خالدار ایرانی است که
منحصر به طبیعت ایران هستند. این قالی در یکی از گورهای سکایی
منطقه ی پازیریک در جنوب سیبـری با قدمـت 500 سال قبل از میلاد
کشف شده است.
یکی از زیستگاه های گوزن زرد خالدار، جزیـره ی اشک در دریاچه ی
ارومیه است. البته به خاطر پاییـن آمدن آب دریـاچه در سال های پیش
و وصل شدن چند جزیره به یکدیگر،قوچ و میش ارمنی هم به جزیره ی
اشک وارد شده اند که در علوفـه و رُستنی ها با گوزن های زرد رقابت
می کنند. از جزایـر دیگر هم پلنـگ و گرگ و روبـاه به آنجا وارد شده که
شکارچی قوچ و میش و البته گوزنها هستند. به جز این با کاهش دبی
چشمـه های جزیـره ی اشک، حیوانـات ساکـن در آنجا آب کافـی برای
نوشیدن در دسترس ندارند.
این سه عامل بر روی هم سبب کاهش شدیـد تعداد گوزن های زرد
شده است.مثلا" تنهـا در فاصله ی سال 1392 تا 94 تعـداد آنها از 255
رأس به 166 رأس رسید!
امیدواریم با افـزایش بارندگـی و جداسـازی جانـوران ساکن در جزیره،
زیستگاه گوزن های زرد دوباره امن شود.
جلبـک ها میلیاردها سال قبـل از ظهـور انسـان و دیگـر
جانداران خشکی بر روی کره ی ما، می زیسته اند و چون
کلروفیل دارند با استفاده از نور خورشید غذای خود و دیگر
جانداران دریایی را تأمین می کردند. امروزه از جلبک ها به
عنوان مکمـل غذایـی و سوخت هـای زیستـی یا بیو دیزل
استفاده می کنیم.
جلبک ها همچنین در صنایع آرایشی و بهداشتی کاربرد
دارنـد؛ مثلا" در کـرم ها و خمیردندان ها و داروها از خواص
شگفت انگیز آنها استفاده می کنیم. گفته می شود %90
اکسیژن تولید شـده به واسطـه ی نـورساخت (فتوسنتـز)
توسط جلبک ها تأمین می شود.
آتش سوزی جنگل ها و مراتـع در مـاه های گرم، هر سالـه
ده ها هکتـار از اراضی جنگلی و مراتـع کشور ما را طعمـه ی
خود می کند. در روزهای گذشته نیز بخش های گستـرده ای
از مراتع و جنگل های بخش چَوار در استان ایلام گرفتار حریق
شده است.منطقه ی چوار در 15 کیلومتری شمال غرب شهر
ایلام در مسیر راه اصلی ایـلام به کرمـانشاه واقع شده است.
خبر رسیده که بخش هایی از مراتـع و مناطـق کوهستانـی
اطـراف کازرون نیز چنـد روز است که در آتش مـی سـوزد و بـا
وجود مهـار آتش سـوزی، به علـت وزش باد، دوباره شعلـه ها
جان گرفته و آتش تا منطقه ی «کوهمره سرخی» در نزدیکی
شیراز پیشروی کرده است!
در منطقه ی «سردشت» در آذربایـجان غربـی هم هکتارها
جنگل همچنان در آتش می سوزد.شهرستان مرزی سردشت
با 90 هزار هکتـار جنگل، بزرگ ترین عرصـه ی جنگلـی استان
آذربایجان غربی به حساب می آید.
بالا رفتن دمای هوا در نیمکره ی شمالی
دانشمندان چند سالی است که متوجه شده اند، دما
در طول سال در نیمکره ی شمالی زمیـن بیش تر از قبل
شده است. در کشـورهای واقـع در عـرض 30 درجه مثل
ایران، این افزایش دما با مصرف بیشتر آب، تبخیر بیش تر
آبهـای سطـحی و خشک شدن بـرگ هـا، وزش بادهـای
گرم و آتش گرفتن جنگل ها همراه شده است.
در هفته ی محیط زیست 180 جانور از 15 گونه ی
مختلف، در پارک ملی خجیر رها سازی شد.
به حق حیات آنها احترام بگذاریم.
اگر متوجه فعالیت صیادان پرندگان شکاری شدید، بدون درگیر
شدن با آنها، فورا" موضوع را با یگان های حفاظت محیط زیست
یا ادارات محیط زیست یا نیروی انتظامی در میان بگذارید.
نسل پرندگان شکاری مثل شاهیـن و بالابـان در کشور مـا به
خاطر قاچاق گسترده ی این پرندگان به شیخ نشین های عربی
در خطر انقراض است.
مباد که آسمان فیروزه ای ایران از آنان تهی شود!
هر سال با نزدیک شدن فصل بهار،مهاجرت لک لک های سفید
به استان کردستان برای تابستان گذرانی و جوجه درآوری شروع
می شود.
مردم کردستـان در زبان محلی به این پرنده، «حاجی لق لق»
می گویند و حضور آن ها را مایـه ی خیـر و برکت و خوش اقبالی
می دانند. با پرندگان مهـربان باشیم و به آنها عشق بورزیم.
سباستیائو سالگادو عکاس برزیلی و همسرش در سال 2001 تصمیم
گرفتند با کاشتن درخت، جنگل نابود شده ی کنار خانه و کاشانه شان
را احیا کنند. در طول 18 سال آن ها دو میلیون نهال کاشتند و اکنون نه
تنها جنگل بازسازی شده، بلکه بسیاری از حیواناتی که در آنجا زندگی
می کردند نیز احیا و تکثیر شده اند.
برای آشنایی بیشتر با سالگادو، شما را به خواندن مطلب زیر که از
سایت akkasee.com گرفته شده است، دعوت می کنم.
سالگادو در کتاب «مهاجرت» خود که در سال 2000 چاپ شده و با تغییراتی در
سال 2016 تجدید چاپ گردیده، به خوبی توانسته درد و رنج و وضعیتِ برزخی
مهاجران را به تصویر بکشد که عموما" در اواخر قرن بیستم در پی جنگ و ویرانی
مجبور به ترک خانه و کاشانه ی خود شده و در وضعیت اسفباری به سر میبرند
او در طول شش سال زندگی با مهاجران بیش از سی و پنج کشور، در جادهها،
اردوگاهها یا حاشیه نشینهای فقیر شهرهای بزرگ از آنها عکس گرفته و در
کتابش منتشر کرده است. او همچنین در سال 2000 نمایشگاه عکسی از کودکان
آوارهی جهان برای یونیسف برگزار کرد و تصاویر این نمایشگاه را در کتابی جداگانه
منتشر کرد.
مهاجرت در برخی موارد پیامد فقر، خشکسالی، بیکاری و تداوم جنگ است.
بی ثباتی اجتماعی و اقتصادی در جوامع، مهاجرت را به صورت جزئی لاینفک از
زندگی مردم در آورده است. در واقع انسانها برای بقا و زندگی است که مجبور
به مهاجرت میشوند.
مهاجرت غیرقانونی، ارتباط تنگاتنگی با قاچاق انسان دارد، که تقریبا" هیچ
آمار رسمی از آن به دلیل پنهان کاری در دست نیست.
مهاجران دچار مشکلات فراوان روحی و روانی میشوند. برای نمونه تنشها
و تعارضهای فرهنگی بین کشور مبدا و مقصد، روح و روان مهاجران را دائما"
می فرساید.
در میان عکاسانی که به موضوع مهاجرت و تبعات آن پرداختهاند، سباستیائو
سالگادو از نخستین عکاسانی است که به شکلی فراگیر به چنین موضوعی
پرداخته است.
سباستیائو سالگادو دکترای اقتصاد دارد اما علاقمندی اش به عکاسی زمانی
شروع شد که به منظور مأموریت کاری برای بانک جهانی، به کشورهای مختلف
سفر میکرد. در یکی از همین سفرها به آفریقا بود که به عکاسی روی آورد. از
عکس های او به خوبی میتوان پی برد که وی تا چه حد دغدغههای اجتماعی
و انساندوستانه دارد و نگران سرنوشت انسانها است.
همچنین سالگادو علاقمند به طبیعت و فضاهای بکر است؛ فضاها و مکانهایی
که تا کنون چشم هیچ کس جز دوربین سالگادو آنها را رصد نکرده است.
او در این باره میگوید: «در نهایت تنها گنجینه و میراثی که داریم همین کرهی
خاکی است و من تصمیم گرفتم که به بکرترین و دست نخورده ترین نقاط زمین
بروم و بر اساس دیدگاه خودم به صادقانه ترین روشی که میشناسم از آن
مکان ها عکاسی کنم. میخواستم ببینم که میتوانم نوعی بکر بودن و دست
نخوردگی را در این عکس ها به مردم نشان دهم و حس احترام و ارج به طبیعت
و حیوانات را در آنها زنده کنم؟»
به تازگی دو قلاده شیر نر و مـاده از نژاد شیـر ایرانـی به کشور
وارد شده است. امیدواریم که مسئولان با فراهـم کردن امنیت و
آرامش برای آنها زمینه ی تکثیرشان را فـراهم کنند و بیشه های
کشورمـان عرصـه ی زندگی و تکاپوی دوباره ی شیــران ایـرانــی
شود. باشد که چنین شود!
دوباره به آب برمی گردیم، ولی این بار دیگر آبشش نداریم!
مقایسه ی عکس های ماهواره ای دریاچه ی ارومیه نشان می دهد
که سطح زیر آب این دریاچه به 2900 کیلومترمربع رسیده است.البته باید
به دو نکتـه تـوجه کرد: یکی اینکـه عمق آب باید با آبگیری های بعدی به
حدی برسد که با تبخیـر تابستانـه، دریـاچه دوباره عقب نشینـی نکند؛ و
دوم، با فرض حفظ این سطح زیر آب فعلی، هنوز 2000 کیلومترمربع دیگر
در اطـراف دریـاچه بایـد زیـر آب برود تا مسـاحت دریـاچه به 5000 کیلومتر
سابـق خود بـرگردد. انشـاءا... که به لطـف الهـی و مـراقبـت و دلسـوزی
ایرانیان چنین شود!
![]() |