|
متوسطه دوم و درس های ناگفته!
|
||
|
فقط از فهمیدن توست که می ترسند |
تهران و بازار
بيشتر مردان شهری، كلاه پهلوی كه حكومت تازه در جای نخستين
تدبير نظارت معنوی مقرّر داشته و به رنگ سياه يكدست و از گونه تركی
لبه‌دار است، به سر می گذارند. زن‌ها همه به يكسان، چادر سياه
می پوشند. گه‌گاه، ميان اين جمعيت زن و مرد، ملاها كه دستار سبز بر
سر دارند، می گذرند. مردمی كه آنها را «سيد» می نامند از نسل
خاندان پیامبر اسلام، و امروزه هم بيشتر آنها دستار می بندند.
زنان پوشيده در چادر سياه كه وقت روز در كوی و گذر می روند و
چشمشان از روزن چادر می درخشد، جوراب‌های رنگارنگ به پا
دارند. چون يكراست به خط مستقيم از شمال به جنوب از «گينزا» ی
تهران (يا لاله‌زار) پايين بياييد، به «ميدان توپخانه» می رسيد. در اينجا
ساختمان شهرداری، پستخانه، بانك (بازرگانی، شاهی سابق) و
اداره‌های ديگر هست. در جنوب اين ميدان دروازه ی ناصريه است كه
به بازار می رود، و در شمال آن دروازه ی دولت كه رو به قصر (قاجار)
باز می شود.
پيرامون تهران هم چندين دروازه ی بزرگ هست، همه زيبا و مزيّن به
كاشی های رنگارنگ هستند. تهران به اين دروازه‌هايش می بالد. در
اين دروازه‌ها يك‌يك رهگذران و مسافران را با ديدن گذرنامه يا جواز سفر
شناسایی می كنند.
ميدان توپخانه در مركز تهران است، و يادگارهای تاريخی مانند، توپ
غنيمت گرفته شده و ديگر چيزها در ميان آن به نمايش درآمده است.
خيابان لاله‌زار، بازار و ميدان توپخانه، تازگی ها تغيير وضع يافته است،
و شهر دارد چهره ی اروپایی پيدا می كند. در مركز بازار، بنا به رسم،
مسجد كهنه (جامع) ساخته شده و ساختمان های با بام گنبدی آن را
احاطه كرده است. زير اين بامها گذرهای پر پيچ و خم (راسته‌های بازار)
به هر طرف امتداد دارد و حجره و دكان‌های كوچك مانند دندانه‌های
شانه، كنار هم رديف شده است.
در بعضی جاهای بازار چهار سوق‌هایی با آب‌نمایی در ميان آن و
روزنه‌ای در سقف كه كار نورگير را می كند، هست. دكان‌های بازار، از
هرگونه، با همه ی كوچكی خود، با كالای فراوان انباشته است. اين
شايد عادت بازمانده از قديم باشد كه به علت دشواری و دردسر حمل
و نقل كالا، مايحتاج نيم سال را انبار می كردند. دكان‌هایی چايخانه
مانند هم، هست كه در اينجا اهل بازار چای نوشان سرگرم داد و ستد
می شوند. حتی شعبه ی بانك هم در اين بازار پر گرد و خاك داير است.
در ميان انبوه جمعيت، الاغی كه تره‌بار و ميوه بارش كرده‌اند و شتری
كه باری همچون كوه بر پشت دارد، و گذرندگان ديگر پيچ در پيچ و قيقاج
راه خود را باز می كنند و می روند. فقط اينجا و در اين بازار است كه حال
و هوای خالص ايرانی و نگاره ی زندگی اصيل ايرانيان آسيایی بازمانده
است. اين چشم‌انداز درست تصوير داستان‌های هزار و يك شب را دارد.
حجره‌دار و صاحب دكان، روی فرش جلوی پيشخوان نشسته است و با
چهره و رفتاری بی خيال و آسانگير، قليان می كشد يا چای می نوشد.
به مشتری ای كه خريد نكند، هر اندازه هم‌جنس ها را ديده و زير و رو
كرده باشد، روی ترش نمی كند؛ با ادب «خداحافظ» می گويد و او را
بدرقه می كند.
چون قيمت‌ها را بيش از اندازه گران می گويند، خارجی ها در آغاز،
بی همراهی دوست و آشنای ايرانی و بی احتياط بايسته، نمی توانند
از او خريد بكنند. اما بازاری ها عادت دارند كه به اين خودی (همراه يا
راهنمای خارجی) هم، بی پروا، قيمت بالا و بی معنی بگويند!
گداها و آنهایی كه خود را ديلماج نشان می دهند و نيز كسانی ديگر
هنگامی كه خارجی ببينند، جرئت می گيرند و دور او جمع می شوند.
اين ديلماج ها معمولا" به فرانسه يا روسی حرف می زنند و از هر دو
طرف، مشتری و دكاندار، اجرت می گيرند.
برچسب‌ها: دکتر هاشم رجب زاده, آکی یو کازاما, بازار تهران, دیلماج ها
ابزارهای شناخت، شناخت را برای ما میسر می کند.شناخت به مـا جهان بینی می دهد. جهان بینی، ایدئولوژی یعنی بایدها و نبایدها را معلـوم می کند؛ و این جاست که پای عمل به میان می آید.
|