وقتی که توان بهره برداری از ثروتهای خود را نداریم!

   بعد از جنگ جهانی دوم اهمیت حیاتی نفت خاورمیانه آشکار شد.

تولید نفت خاورمیـانـه تا آن زمـان تنهـا %3.8 کل تـولیـد نفـت جهانـی

را تشکیل می داد. در سال 1945 بنا به یک برآورد گفته شد که %42

ذخایر نفت جهان در خاورمیانه است. این رقم در 1954 به %64 رسید.

   در سال 1945 میـلادی (1324 خورشیـدی) ایـران به تنهـایی بیش از

تمامـی کشورهـای عربـی نفت تولیـد مـی کـرد؛ مثلا" در سـال 1330

حدود 30 میلیـون تُن از جمـع 637 میلیون تن نفـت جهـان را تـولید کـرد

امــا در ازای هـر بشـکـه نفـت تنهـا 8 سنـت دریافـت می کرد. در همان 

زمان بـحریـن به ازای هر بشکه 35 سنت، عربستـان 56 سنت و عـراق

60 سنـت برای هـر بشکه نـفـت دریـافت می کردنـد. شرکـت های

نفتـی آمریکایـی در همـان سـالهـا تـسهـیـم سـود بـر مبـنـای %50 را

بـا عربستان و ونزوئلا امضا کردند؛ اما وقتی ایـران، خواهان تجدیـد نظـر

در میزان حق امتیاز شـد شرکـت نـفـت انگلیس که طرف قـرارداد ایران

برای کشف و استخراج نـفـت بود 8 سنـت در هر بـشکه را فقـط به 12 

سنـت افـزایش داد!

                    جان فوران / تاریخ تحولات اجتماعی ایران    

                                                John Foran