فـلـسفـه ی دیـگـری که در واکنـش به انـدیشـه هـای  فلسفی رایج به

ویژه واقعگـرایی و معنـی گرایی هگل به وجود می آیـد، هستی گرایی یا

اگزیستانس است.

نیچه

   اگرچه طلیعه ی فلسفه ی هستی گرایی یا اگزیستانسیالیزم  در قرن

نوزدهم در افکار «نیچه» و «کی یِر که گارد» ظاهر می شود؛ اما مـرحلـه

 مهم رشد آن در نیمه ی اول سده ی 20 ، به ویژه میان دو جنگ جهانی

(1918 تا 1940 ) است.

کی یر که گارد

   این فلسفه خود نیز در فلسفـه تعلیـم و تربیـت غرب در قـرن بعد تـأثیر  

داشتـه است.

چارلز ساندرز پیرس

   فلسفـه ی دیگری که به ویـژه در نیمـه ی دوم قـرن 19 پدیـد می آیـد،

فلسفه ی «عملـگرایـی» یا پراگماتیسم است که نخستین پیشـروان آن

«سانـدرز پیرس» و «ویلیام جیمز» آمریکایی هستند. 

ویلیام جیمز

   جان دیویی نیز که از صاحب نظران با نفوذ تعلیـم و تربیت است هر چند 

مـایل نیست که او را پـراگمـاتیست بنامند، از پیشـروان فلسفه ای است

که رنگ پراگماتیستی دارد.

جان دیویی 

   «جورج هربرت مید» نیز دارای چنین مشـربی است. 

                               جورج هربرت مید