توانگران از دادن آنچه در دست دارند دریغ ورزیدند و بر آن دل بستند.

                                                                                 علی

   آیا مردم سودپرست و مال دوست، از صمیم قلب میهن خود را دوست

می دارند؟

                                                                                  ولتر

   ولتر در باره ی میهن دوستیِ گروه های سرمایه دار و استثمارگر، که

ادعا دارند تنها آنها وطن را دوست می دارند و جهاد و کوشش در راه آن

را فقط به خویشتن نسبت می دهند، شک و تردید دارد، و آنها را دورو و

منافق می داند و می گوید:

   «انسان از خود می پرسد: آیا مردم سودپرست و مال دوست از صمیم

قلب میهن خود را دوست می دارند؟!»

   و همچنین می بینید که ادبا و نویسندگان عصر ولتر، گام را فراتر نهاده

و به طور کلی افراد این گروه را متهم می سازند که آنها نه از انسانیت 

بویی برده اند، نه از چهارپایان به شمار می آیند، بلکه فقط شکلک هایی

هستند که در صورت ظاهر، آدم به شمار می آیند، ولی تنها چیزی که از

دنیای بشری دارند مال و ثروت است و بس!

   اما علی ابن ابی طالب در این موضوع هم از ولتر و همفکرانش سبقت

دارد و مسائلی را مطرح می کند که تجارب و آزمایش های قرون، نشان

داده که آنها حقیقت هایی انکار ناپذیرند. امام علی بدون هیچ گونه تردید

و دودلی می فرماید:

   «ثروتمندان و خوشگذران های ملل، فقط به مال و نعمت دل بسته اند

و گردن کشی کردند»

   در این گفتار بدون کوچک ترین ابهامی، تصریح شده که سرمایه داران

توجهی به مسائل میهنی و کارها و دردهای مردم ندارند و تنها هدف آنها،

این است که مال و ثروتی بر دارایی خود بیفزایند و فقط به چیزهایی مایلند

که به سود آنان باشد، بدون آنکه به وضع توده ی مردم هم اندیشه کنند.

... مال و ثروت اساس شهوت ها است ... و سرمایه دار هرگز به آنچه دارد

راضی نیست و دارایی وی، او را از چیزی که در دست ندارد، بی نیاز

نمی سازد. ... و آن کس که مال و ثروتی اندوخت، خود رأی و خودپسند

گردد»، و کسی که خودخواه و خودپسند شد، میهنی ندارد که آن را

دوست بدارد و در جهان انسانیت، برادران همنوعی ندارد که در سختی

روزگار، با آنها شریک و همدم باشد!

   راستی چقدر زیبا و جالب است جمله ای که امام در تصویر چگونگی

وضع روانی سرمایه دار آورده و گفته است: «توانگر به آنچه در چنگ

آورده دل می بندد و با آن مردم را می گزد» و آن کس که فقط به ثروت

و مال خود دل بندد، حق است که ولتر در وطن دوستی او شک بورزد. 

   و همچنان که ولتر، کارگر را مورد احترام و ستایش قرار می دهد و

آدم های بیکاره و خوشگذرانِ چاپلوس را پست و حقیر می شمارد،

علی بن ابی طالب هم مفهوم  و ارزش وجود انسان را مبتنی بر کاری

که انجام می دهد می داند و دورویان و مردم چاپلوس را پست معرفی

می کند.